In vliegtuigen gaan de ontwikkelingen ook steeds verder. In de militaire luchtvaart is het bijna een en al onbemand wat de klok slaat. Van kleine drones tot complete vliegtuigen met alles erop en eraan, ze vliegen zonder piloot precies de missie die van tevoren is bedacht. Er zijn al drones die met behulp van kunstmatige intelligentie geheel zelfstandig missies kunnen uitvoeren. Zover zijn we in de verkeersluchtvaart nog niet, al is het niet heel ver weg.

De zakenluchtvaart is wat dat betreft een stap verder. Garmin ontwikkelde voor kleine zakenvliegtuigen het 'Safe Return' automatische landingssysteem, dat tijdens de vlucht door iedere inzittende met één druk op de knop geactiveerd kan worden. Het vliegtuig zoekt dan zelf de meest gunstige landingsbaan in de buurt, vliegt daar naartoe en laat het vliegtuig veilig landen. Ondertussen communiceert het toestel met de verkeersleiding en houdt ook de inzittenden met een vriendelijke stem op de hoogte van alles wat er gebeurt.

Het meest kwetsbare onderdeel van deze wonderen der techniek is de positiebepaling, die tegenwoordig bijna altijd verzorgd wordt door GPS-satellieten. Als dat satellietsignaal verstoord wordt, dan weet het voertuig niet meer waar het is. En als je niet meer weet waar je bent of als navigatiescherm aangeeft dat je ergens anders bent dan waar je je echt bevindt, dan hebben we een probleem. Een behoorlijk groot probleem. Want hoe moeten we verder als we niet weten waar we zijn?

Onlangs kwam in het nieuws dat de navigatie van Europa-baas Ursula von der Leyen zou zijn verstoord. Daar ontstonden later weer twijfels over. Hoe dan ook: rondom oorlogsgebieden en langs de Russische grens worden de GPS-signalen al jaren verstoord. Daar hoor je nooit wat over. Ieder verkeersvliegtuig dat vanuit Europa naar het oosten vliegt krijgt vroeg of laat te maken met GPS-problemen en het wordt nu weleens tijd dat daar een eind aan komt. Al zijn er ook piloten, die het juist leuk vinden als ze de vlucht met behulp van papieren landkaarten en het ouderwetse vloeistofkompas precies naar de juiste bestemming weten te sturen.