Wat was dat ook alweer? Het is moeilijk voor te stellen, maar de Amerikanen waren halverwege de vorige eeuw aanmerkelijk minder trigger happy dan vandaag de dag. Zeker na alle ellende van de Eerste Wereldoorlog die ze ons hadden helpen winnen. De zogeheten isolationisten hadden een grote stem in het nationale debat.

“Laat ons nou maar op de front porch een biertje drinken en die gekken in de rest van de wereld mekaar afmaken”, was de algemene gedachte.

‘Pearl Harbor’ maakte daaraan in één klap een einde. Opeens lag hun tropische paradijs in puin. Allemaal dode mooie jonge mensen in witte uniformen. De roep om wraak was enorm. Maar het militaire apparaat, door jaren van pacifisme uitgehold, had niks. Ze konden Japan niet bereiken met hun zware bommenwerpers.

Ene Doolittle besloot het toch te proberen: vanaf een provisorisch vliegdekschip viel hij aan met B-25 Mitchells. U weet wel: zoals onze ‘Sarinah’. Een behoorlijke joekel dus. Opstijgen kon maar nèt. Landen sowieso niet; de toestellen moesten doorvliegen naar bevriend Chinees grondgebied. Doolittle’s mannen knapten het karwei op. Een halve ramp. Het verrassingsbombardement was redelijk geslaagd, maar de gevangen Amerikanen werden min of meer gelyncht.

Cole werd gevangen genomen. Overleefde maar net. Tot de dag van vandaag. Met twee andere stokoude mannetjes is hij de laatste. Een vriendelijke baas, die vreselijke dingen heeft meegemaakt. Wel wat over gelezen, maar weinig kunnen vragen. Want het was al laat, en het vriendelijke oude kereltje werd min of meer overeind gehouden door zijn begeleiders. Hij wilde wel even mijn blaadje vasthouden, voor de foto. Missie maar half geslaagd.

Ik ben terug gereden, via eindeloze sinaasappelplantages en totaal ingeslapen dorpjes. Ik las deze week dat er weer één van Cole’s collega’s overleden is. Nu zijn er nog maar twee.

Goof Bakker
[email protected]