Tegenwoordig is bijna driekwart van alle vliegreizigers als vakantieganger onderweg naar een warm oord of toeristische bestemming. Voor luchtvaartmaatschappijen vormt die ontwikkeling een steeds groter risico, alhoewel dat nog lang niet algemeen wordt onderkend.
Waarom zou je tien uur vliegen, plus de reis- en wachttijd voordat je überhaupt aan boord zit, om een weekje in de zon te liggen? Nagenoeg een zelfde hotel onder de zelfde zon staat soms ook op twee uur vliegen. Bovendien krijgen we ook thuis hoe langer hoe meer een prachtklimaat. Eén of twee uurtjes in de auto en je staat aan het strand. Bovendien hebben we thuis de beschikking over een eigen auto, wat weer autohuur scheelt.
Waarom schrijf ik dit? Kunt u zich voorstellen wat er gebeurt als toeristen massaal moe zijn van het lange reizen, de vervelende securitychecks en de irritante wachtrijen op de luchthaven? Of als zij zich realiseren dat in de zon liggen best lekker is, maar het risico bestaat om daarna jarenlang de deur plat te lopen bij de dermatoloog? Precies, dan blijven ze weg.
Wat er dan gaat gebeuren? Ik denk dat er dan een luchtvaartramp over ons heen gaat komen. Passagiers blijven weg. Er worden geen nieuwe vliegtuigen meer besteld. Airbus, Boeing en andere producenten gaan personeel ontslaan. Ook toeleveringsbedrijven moeten inkrimpen. Maatschappijen moeten vliegtuigen gaan verkopen, maar niemand wil ze meer. Leasecontracten van vliegtuigen worden niet meer verlengd. Vliegmaatschappijen gaan hun personeelsbestand inkrimpen. En, je kan het zien aankomen, de ene na de andere maatschappij gaat failliet. Hotels op de vakantiebestemming, die nu nog massaal worden bijgebouwd, staan straks half leeg en gaan ook failliet.
Wat dit proces kan versnellen is het duurder worden van vliegtuigbrandstof en dus het duurder worden van vliegtickets. En ook het duurder worden van het personeel, want ik heb de indruk dat het personeel van vliegbedrijven nog steeds denkt dat de bomen tot in de hemel groeien, terwijl de marges nu al flinterdun zijn.
We hebben kunnen leren van de stakingen in Australië, lang geleden, dat de zakelijke reiziger het ook heel goed kan doen met (destijds) fax en telefoon. Nu hebben we internet met Facetime, Skype, WhatsApp en nog veel meer manieren van communicatie om te vergaderen. Dus die sector kan ook gemakkelijk toe met minder vliegen. Het heeft jaren geduurd voordat het aantal passagiers in Australië weer op het niveau was van vóór de stakingen.
Mijn voorspelling is dat wanneer het in de toekomst slecht gaat in de luchtvaart, het heel slecht zal gaan. Ieder bedrijf zal er tegelijkertijd mee te maken krijgen. Nu hebben de CEO’s van luchtvaart maatschappijen de uiterst moeilijke taak om dit voor te zijn. Hoe kun je een luchtvaartmaatschappij voorbereiden op slechte tijden? Leasen of kopen? Hypotheek of afbetalen van je kantoren? Vast personeel of opdelen in werkmaatschappijen? Je zal de kern van de airline moeten laten overleven.
Ook vakbonden zoals VNV en FNV moeten gaan nadenken wat dan de beste strategie is, want één ding moet duidelijk zijn, staken zal niet helpen te overleven.
Wanneer ook de luchtvaart steeds meer milieubewust en milieuneutraal gaat worden zal dat wel helpen bij het overleven, want dat de kerosine op gaat raken en daardoor steeds maar duurder gaat worden is een vaststaand feit. Elektrisch vliegen of gebruik van waterstof, kan helpen te overleven.
Doemscenario of realiteit?
Paul Grove
[email protected]