John Jansen: If you can’t beat them…

7 juli 2012

Over een maand start de eerste lijndienst op Schiphol met de Airbus A380 'Superjumbo'. Dat die nieuwkomer wordt ingezet door Emirates is meer dan een zomaar een 'first visit'; het is een signaal.

Emirates opereert vanuit Dubai in de Verenigde Arabische Emiraten en is een van die snel groeiende luchtvaartmaatschappijen uit het Midden-Oosten. Anderen zijn Emirates’ buurman Etihad uit Abu Dhabi (ook al in de Verenigde Arabische Emiraten) en Qatar Airways die Doha in Qatar als uitvalsbasis heeft.

Wat die drie snelle groeiers gemeen hebben, is dat ze zich niet aansluiten bij een wereldwijde alliantie van luchtvaartmaatschappijen, maar een eigen koers uitzetten. Geholpen door oliedollars kunnen zij zich dat ook permitteren. Dit drietal koopt niet alleen enorme aantallen van de modernste vliegtuigtypen om concurrentie in de lucht aan te gaan, ze ontwikkelen gelijktijdig hun thuisbases tot aantrekkelijke overstapluchthavens, ‘hubs’ richting het Verre Oosten en Australië. 'The battle in the air, is fought on the ground', lijkt een aanvullende strategie van deze airlines.

Met deze strategie concurreert Emirates (met de A380) in de lucht met Air France-KLM en proberen ze passagiers weg te zuigen vanaf het knooppunt Amsterdam. Bovendien positioneert deze carrier met zijn hub in Dubai als een veel aangenamere overstapluchthaven voor reizigers dan Schiphol. Dat zijn twee ernstige bedreigingen, zeker als Air France ernstig moet bezuinigen en KLM toch ook de broekriem moet aanhalen. Zonder zware maatregelen loopt Air France het risico ‘het Griekenland van de fusie’ te worden. De vraag is natuurlijk of de noodzakelijke bezuinigingsoperatie niet ten koste zal gaan van de slagkracht van Air France-KLM.

In het licht van zulke onzekerheden en bedreigingen lijkt het niet zo gek dat Air France-KLM toenadering zoekt tot Etihad, die andere maatschappij uit het Emiraten. Samenwerking kan ertoe leiden dat vanuit Amsterdam en Parijs de luchthaven van Abu Dhabi inzet als een aanvullende ‘hub’. Daarmee kan het slagveld van de concurrentie deels verlegd worden van Europa naar het Midden-Oosten.

Toch moet Air France-KLM op z’n tellen passen. Etihad is duidelijk op zoek naar versterken van zijn belangen in West-Europa. Zo heeft de maatschappij al een forse ‘stake’ in het Duitse Air Berlin. Als met KLM wordt samengewerkt, ligt een nieuwe relatie tussen KLM en Air Berlin voor de hand. Dat zou de Nederlandse maatschappij een mogelijkheid bieden om zich nadrukkelijker op de Duitse markt te richten. En daarmee zou wellicht wat van het de afgelopen jaren aan Lufthansa verloren terrein kunnen worden teruggewonnen.

Er is echter een ‘maar’. KLM maakt onderdeel uit van de SkyTeam-alliantie en Air Berlin hoort bij de oneworld-alliantie. Samen een front vormen tegen het Lufthansa van de Star Alliance, lijkt een wenkend perspectief. Maar dan moeten er eerst wel forse bruggen geslagen worden tussen twee concurrerende allianties en de vraag is of dat wel realistisch is.

Air France-KLM’s samenwerking met Etihad lijkt mede ingegeven door het gezegde: “If you can’t beat them, join them”. Maar vanuit het alliantievrije Midden-Oosten ligt een ander gezegde op de loer: “Verdeel en heers!” Een gewaarschuwde airline, telt voor twee.

John Jansen
Member of the Board, ATPI

Reageren op artikelen? Graag! Er gelden spelregels. We moedigen toevoeging van uw reactie op onze content aan, maar kijken streng naar taalgebruik.

Daan Lenderink
27 feb 2024 - 17:44
22 feb 2024 - 13:12
Frank Oostdam, ANVR
22 jan 2024 - 08:00
20 jan 2024 - 08:00
Daan Lenderink
12 dec 2023 - 11:22
Walter Schut
10 dec 2023 - 11:41
20 nov 2023 - 15:07
Frank Oostdam 2022
17 nov 2023 - 11:36
Benno Baksteen
9 nov 2023 - 11:01
17 okt 2023 - 14:53
17 okt 2023 - 14:06
Daan Lenderink
17 okt 2023 - 10:01
Benno Baksteen
9 okt 2023 - 11:01
Daan Lenderink
30 sep 2023 - 07:54
22 sep 2023 - 11:11
Frank Oostdam, ANVR
20 sep 2023 - 09:51
Copyright Reismedia BV 2024 - Cookieinstellingen