DEN HAAG - De procedures die Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) gebruikt voor kruisend vliegverkeer op Schiphol voldoen aan de mondiale en Nederlandse veiligheidsnormen, maar er blijkt wel ruimte te zijn voor verbetering. Dat blijkt uit een rapport dat de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) dinsdag publiceerde.
In het rapport ‘Kruisend luchtverkeer op Schiphol’ staan de resultaten van een onderzoek dat de ILT onder meer heeft gedaan na een aantal incidenten in de afgelopen jaren, waarbij vliegtuigen dicht bij elkaar in de buurt kwamen.
Schiphol heeft zes start- en landingsbanen in verschillende windrichtingen. Dit biedt veel voordelen, maar heeft als nadeel dat gebruikte start- en landingsbanen elkaar kunnen kruisen. Ook zijn er baancombinaties waarbij het verlengde van de banen elkaar in de lucht kruist. In jargon heet dat ‘convergerend baangebruik’.
Een bekend incident vond plaats op 29 maart 2018: een Boeing 737-700 maakt een doorstart op baan 18C, terwijl kort daarvoor een Boeing 737-800 start vanaf baan 24. De twee toestellen komen te dicht bij elkaar omdat de routes elkaar kruisen in het verlengde van de banen.
Hoewel de LVNL-procedures dus voldoen aan de mondiale normen en aan de Nederlandse wettelijke veiligheidsnorm, vallen volgens de ILT een aantal zaken op (zie hieronder). Volgens de ILT kunnen deze signalen bijdragen aan het “nog veiliger maken” van het Nederlandse vliegverkeer. De toezichthoudende instantie zegt de signalen afgegeven te hebben aan minister Visser van Infrastructuur en Waterstaat.
- Gevolgen van een ongeval: bij het bepalen van de wettelijke veiligheidsnorm is geen rekening gehouden met de gevolgen van een ongeval voor bijvoorbeeld de mensen die op en rond Schiphol wonen en werken. Deze ‘externe veiligheid’ zou mee moeten wegen in de evaluatie van de veiligheidsnorm.
- Norm voor incidenten: er is alleen een veiligheidsnorm voor ongevallen en geen veiligheidsnorm voor incidenten. Op incidenten kan de ILT daarom moeilijker handhaven.
- Geen wet- en regelgeving kruisend verkeer: er bestaat, zowel internationaal als nationaal, geen specifieke wet- en regelgeving voor kruisend luchtverkeer. Ook de ‘Beleidsregels veiligheidsnormen ATC’ (Air Traffic Control) zijn hier niet specifiek voor geschreven.
- Wettelijke veiligheidsnorm: de norm in de Beleidsregels veiligheidsnormen ATC is gebaseerd op de gemiddelde kans op een aan luchtverkeersleiding gerelateerd ongeval in de hele wereld tussen 1980 en 2005. Na 2005 is deze gemiddelde kans op een ongeval kleiner geworden. De huidige wettelijke veiligheidsnorm houdt daar geen rekening mee. Uitgaande van 500.000 vluchten per jaar op Schiphol staat de wettelijke veiligheidsnorm toe dat er iedere 20 jaar 3 ongevallen gebeuren, waarbij de luchtverkeersleiding betrokken is.
