KUALA LUMPUR - Malaysia Airlines (MAS) is financieel al jaren kwakkelende en nu komt de ramp met vlucht MH370 er nog eens overheen. Niet alleen zal het de Maleisische flag carrier veel geld kosten aan schade-uitkeringen, ook de goede naam is aangetast, vooral op korte termijn. Enkele Chinese touroperators hebben hun contracten met MAS al opgezegd. Van de 239 omgekomen inzittenden hadden 152 de Chinese nationaliteit. MAS moet mogelijk een nieuwe financiële injectie krijgen van Khazanah Nasional, een staatsinstelling die de airline al eerder te hulp schoot, om te kunnen overleven.

Hoeveel de crash MAS zal gaan kosten is nog onduidelijk. Verzekeringen zullen de schade van het vliegtuig, een Boeing 777-200ER met een cataloguswaarde van ruim 250 miljoen dollar, vergoeden, maar dit geldt niet voor alle compensatie aan de nabestaanden.

Voor MAS geldt op korte termijn vooral de reputatieschade. Veel Chinezen vinden dat MAS en de Maleisische autoriteiten de crash niet goed hebben afgehandeld, met te weinig informatie en op de verkeerde wijze.

Dieptepunt zou het feit zijn dat MAS en de regering van Maleisië afgelopen maandag per sms het definitieve nieuws dat de Boeing 777-200ER is gecrasht doorgaven aan de nabestaanden. Waarom per sms, vroegen veel families van slachtoffers zich af. Dinsdag protesteerden honderden mensen bij de ambassade van Maleisië in Beijing.

Hulpverleners
MAS heeft in eerste instantie 5.000 dollar per passagier betaald aan de nabestaanden. Ook draagt MAS de kosten die worden gemaakt voor vluchten (sommige familieleden zijn overgebracht naar Perth), hotels en eten, voor maximaal vijf familieleden per passagier. Elke familie heeft bovendien 24 uur per dag twee hulpverleners ter beschikking gekregen.

Volgens de Conventie van Montreal uit 1999, van burgerluchtvaartorganisatie ICAO, waar vrijwel elk land zijn handtekening onder heeft gezet, hebben families van slachtoffers recht op een vergoeding van ten minste 175.000 dollar. Dat komt neer op een totaal van 41,8 miljoen dollar voor de 239 inzittenden.

Woedende nabestaanden van de inzittenden van MH370, dinsdag in Beijing - Foto ABC

Pijnlijk
In een latere fase zullen de families van de 239 slachtoffers veel meer geld krijgen, hier zijn verzekeraars wel bij betrokken. Ze zullen de pijnlijke berekening moeten maken van de waarde van elke dode. De leeftijd, de burgerlijke status, kinderen of geen kinderen, het beroep, etc.: het zijn allemaal factoren die van belang zijn bij het bepalen van de hoogte van de uitkering aan de families.

Maar veel families kunnen vervolgens meer claimen van verzekeringen en betrokken bedrijven, zoals van MAS en Boeing. Experts schatten dat de waarde van de claims en de mogelijke uitkeringen uiteen lopen van 400.000 dollar tot tien miljoen dollar per geval.

Zoals het er nu naar uitziet zal Malaysia Airlines niet voor al die kosten opdraaien, maar wordt veel van deze financiële schade gedekt door verzekeringen.

Objecten
Malaysia Airlines krijgt nu alle blaam van de afhandeling, terwijl over de oorzaak van de ramp nog niets duidelijk is. Tot woensdagmiddag waren op de vermoedelijk crashlocatie in de Indische Oceaan alleen 'objecten' waargenomen door satellieten, maar geen echte wrakstukken uit het water gehaald. Mocht het wrak worden gevonden en als de zwarte dozen kunnen worden geborgen kan vrijwel zeker ook de oorzaak worden gevonden.

Als dan blijkt dat de techniek van de Boeing 777-200ER heeft gefaald - onderzoekers betwijfelen dat ten zeerste op dit moment - verschuift de schuldvraag richting de fabrikant. Tot nu toe had de Boeing 777 als type een vrijwel vlekkeloze staat van dienst. Sinds 1995 zijn er ruim duizend Boeing 777's gebouwd. Het toestel van MAS is de eerste 777 die in volle vlucht is gecrasht en waarbij alle inzittenden om het leven kwamen.

Dat is weliswaar een statistisch gegeven, maar geen garantie dat een Boeing 777 nooit zou kúnnen crashen.

Ter vergelijking: voordat een Airbus A330 van Air France in 2009 in de Atlantische Oceaan voor de kust van Brazilië crashte - door een combinatie van technisch mankementen, slecht weer en foutief handelen van de piloten in reactie daarop; alle 228 inzittenden kwam om - was er in de vijftien jaar van het bestaan van de A330 ook nog nooit een toestel van dit type gecrasht, in commerciële dienst althans. Een keer is de eerste keer.

Van onze redactie