PRETORIA - De beide vliegers van de vorig jaar in Zuid-Afrika verongelukte Convair 340 waren onbevoegd om in dat toestel te vliegen. Dat blijkt uit een onderzoeksrapport van de Zuid-Afrikaanse luchtvaartautoriteit (SACAA). De vliegers reageerden niet adequaat op een motorstoring tijdens de start. Ook het onderhoud schoot tekort.
Onervaren waren de vliegers zeker niet: beiden hebben de Australische nationaliteit en een lange carrière bij Qantas achter rug. De piloot die het toestel op 10 juli 2018 bestuurde was gepensioneerd. Zijn PPL was geldig, maar daarmee was hij uitsluitend bevoegd om eenmotorige propellervliegtuigen te vliegen.
Beide vliegers hadden op de dag van de bewuste vlucht bovendien al zeventien maanden geen Convair 340 meer bestuurd. Daarmee voldeden ze niet aan de eis om elke twaalf maanden een competentietest te ondergaan op een bepaald vliegtuigtype. Ze waren ook niet bevoegd om een Zuid-Afrikaanse geregistreerde Convair 340 te besturen.
Aviodrome
Het 65 jaar oude toestel was door de Zuid-Afrikaanse eigenaar Rovos Rail verkocht aan Luchtvaart Themapark Aviodrome op Lelystad Airport. Het toestel, voorzien van de kleuren van Martin’s Air Charter, zou nog dezelfde maand worden overgevlogen naar Nederland om onderdeel uit te gaan maken van de collectie.
De Convair 340 vertrok op 10 juli 2018 vanaf Wonderboom Airport bij Pretoria voor een testvlucht. Aan boord waren naast de beide piloten zeventien passagiers. Tijdens de start brak brand uit in de linkermotor. In plaats van de start af te breken zetten de vliegers de start door, ondanks dat dit nog wel had gekund.
Vervolgens lieten de piloten na om de emergency checklist af te werken. Door een gebrek aan training wisten ze volgens de onderzoekers van de SACAA niet goed te anticiperen op de situatie. Zo lieten de vliegers na het brandblussysteem in werking te zetten.
GoPro
Uit opnamen die gemaakt zijn met een in de cockpit geïnstalleerde GoPro blijkt dat de crew zelfs niet zeker was welke motor in brand stond. Ze lieten dan ook na om de propeller van de brandende motor in de vaanstand te zetten.
De vliegers probeerden terug te keren naar Wonderboom Airport maar door de motorbrand verloor het toestel hoogte. Ze raakten de controle over het vliegtuig kwijt. De Convair raakte elektriciteitsdraden, ramde een melkfabriek en kwam in een veld tot stilstand. Het toestel brak in meerdere stukken.
Beide piloten raakten zwaargewond, een technicus die in de cockpit zat kwam om het leven. De overige zestien inzittenden raakten gewond, waarvan twee zwaar. Op de grond raakten vier mensen zwaargewond, vier anderen liepen lichte verwondingen op.
Onderhoud
De SACAA concludeert verder dat het onderhoud aan de Convair niet deugde. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat de motor al voor de brand beschadigd was. Schade aan een zuiger en cilinder zijn bij het onderhoud dat vóór de crash plaatsvond niet ontdekt. Onderhoudsvoorschriften zijn volgens de onderzoekers niet nageleefd. Ook had het onderhoudsbedrijf niet voldoende gekwalificeerd personeel om de Convair 340 te onderhouden.
